Cartel promocional da obra |
Non me
declaro moi afeccionada ao "teatro social", entendido como teatro de denuncia
social. Coido que existe unha especie de perversión en moitas destas propostas
que claramente pretenden conmover ao espectador coas miserias do mundo, pero
que, en lugar de acadar que o público supere a súa pasividade e comece a loitar
por cambiar as cousas e polo ben común, máis ben o que consegue é provocar un
efecto catártico, pero inútil. O espectador marcha para a casa coa conciencia
tranquila por ter pagado unha entrada para reflexionar sobre o terrible da vida
doutros. Satisfeito consigo mesmo, pensando "que sensible son! que razón
tiñan!". Para ao día seguinte esquecer sequera que existe un terrible
"trozo invisible deste mundo", que a partir de agora será un pouco
máis visible, pero non por iso menos real e perenne. Seguramente, quen así
pensamos somos vítimas dun cinismo escéptico nada saudable. Outro dos motivos
para dubidar daquilo que leva a etiqueta de "teatro social" é que
moitas veces resulta maniqueo. Quizabes non coma defecto, mais como necesidade
para chegar ao maior número de persoas posible, motivo ulterior da súa mera
existencia. Certamente, e como expoñente do teatro comprometido, o texto de
Juan Diego Botto padece por momentos a eiva da simplificación, da manipulación
de sentimentos. Pero, sobre todo, pode presumir de ter moitas das virtudes do
teatro. Teatro sen máis. Teatro con maiúsculas. Cinco monólogos, unha
escenografía fantástica resaltada por unha estupenda iluminación e Astrid Jones
e Juan Diego Botto espidos diante do público. Nos dous primeiros monólogos, "Arquímedes" e "Locutorio", a proposta
marcha ben, pero non conta coa profundidade que, a priori, se lle presupoñía.
Correcto o texto, correcta a interpretación. Pero son dúas pezas que contribúen
á excesiva duración da función e que poderían, sobre todo no caso de
"Locutorio", ser eliminadas sen prexudicar excesivamente o resultado
final. Porén, a proposta adquire outra dimensión cando Astrid Jones irrompe no
escenario. A súa peza titulada simplemente "Mujer" é marabillosa. De
principio a fin. Non hai outra maneira de describir a súa exquisita
interpretación, intensa e sensible, cunha voz que cando se ergue para cantar é
quen de emocionar, conmover e mover ao espectador. Absolutamente fantástica. E
a partir de aí as dúas últimas intervencións de Botto con "Turquito" e a intensa "El privilegio de ser
perro" manteñen o nivel ata o final. Historias de tortura, de miseria, de debilidade e de fortaleza, de exilio. O lado máis cru da soidade, da
alienación e da pura necidade do ser humano aparece retratado, personificado
nesa urbe aséptica e ás veces terrible que é Nova York. Tamén a esperanza, a
ilusión, por absurda que pareza, neses mexicanos que viven para soñar e mentres
que soñan non viven. E, aínda que as obras de teatro teñen que ter valor por si
mesmas, arrepíos provoca descubrir que o pai do propio Botto é un dos miles de
desaparecidos na ditadura de Videla e que o ser humano real que se esconde
detrás do escenario tamén é un exiliado ao que lle din que ten que perdoar e
esquecer. Que vivimos nunha sociedade na que máis vale ser can que persoa. Por
todo o anterior, só queda desexar que o espectador me leve a contraria con toda
a súa teima. Que non marche para a casa pensando que xa cumpriu coa súa cota de
solidariedade e compaixón. Que realmente, tratará de facer algo, por pouco que
sexa, polos "invisibles deste mundo".
Comentarios
Publicar un comentario